مقدمه
امروزه عکاسی نه تنها برای ثبت وقایع تاریخی، اجتماعی و تبلیغات استفاده می‌شود بلکه برای ثبت دیجیتالِ آثار هنری نیز بسیار کاربردی است. اگر آثار هنری حفظ نمی‌شدند، امروز به تاریخ هنر دسترسی نداشتیم و نمی‌توانستیم از اتفاقات گذشته و پیشینه خود آگاهی یابیم. حفظ انسجام، ترتیب امور، تهیه کاتالوگ و نسخه دیجیتالی از آثار هنری، برای هر هنرمند واجب است؛ چرا که باید میراث هنری خود را برای آیندگان باقی گذارد و همچنین هنر خود را به مخاطبان عرضه کند.
بایگانی آثار هنری چیست؟
بایگانی آثار هنری، آرشیوی از اطلاعات هنری، شامل تصویر دقیقِ آثار هنری و اطلاعات گسترده‌ای در مورد هریک از آن‌ها است. در واقع این نوع بایگانی، هم‌چون موزه‌ای است که همواره مخاطب با فراغ بال به گنجینه آن دسترسی دارد و از طریق مطالعه اطلاعات جانبی موجود در بایگانی با زمینه خلق اثر، تاریخچه خرید و فروش‌ها و بسیاری داده‌های دیگر در مورد آثار آشنا می‌شود. به همین جهت این نوع بایگانی برای هنرمندان و بازار هنر بسیار با اهمیت است؛ در واقع بایگانی آثار هنری «روایت‌گر داستان آفرینش هر اثر است».
تاریخچه
ممکن است بایگانی آثار هنری امر کاملاً جدیدی در هنر معاصر نباشد، اما در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است و حجم داده‌های در حال تولید آن‌ها با سرعت بسیار زیادی رو به افزایش است. مجموعه‌ها و آرشیوهایی که توسط هنرمندان و مجموعه‌داران جمع آوری شده، در عرصه جهانی هنر هر روز بیش از پیش در دسترس عموم قرار می‌گیرد. امروزه ما اسناد تاریخی و بایگانی‌های هنری بسیاری مرتبط با موزه‌ها، گالری‌ها و همچنین مجموعه‌های خصوصی داریم که به درک ما از هنر کمک می‌کنند و برای علاقه‌مندان به خرید آثار هنری، بستر شناختی مناسبی را فراهم می‌کند. در اینجا می‌توانید نمونه‌ای از آرشیو آثار هنرمند آمریکایی، «جان ترامبال/John Trumbull» را در موزه متروپلیتن نیویورک را مشاهده کنید.
اهمیت بایگانی آثار هنری
بایگانی آثار هنری ارزش تاریخی دارد و می‌تواند علاوه بر جزئیات کامل تصویری اطلاعات جانبی با ارزشی پیرامون هر اثر در اختیار ما قرار دهد. در همین راستا، اطلاعات جمع آوری شده در بایگانی آثار هنری، حتی می‌تواند فرآیند خلاقیت هنرمند را مستند و پشتیبانی کند و باعث شود که مخاطبان درک بهتری از آثار هنری و بستر خلق اثر داشته باشند. با آرشیو آثار هنری، می‌توان مواردی مانند:
- چه ایده‌ای در پس اثر نهفته است؛
- از کجا الهام گرفته شده؛
- و هنرمند برای خلق اثر خود چه مراحلی را طی کرده است را دریافت.
همچنین بایگانی آثار برای هنرمندان، و مالکین مادی اثر ارزشمند است و این افراد می‌توانند آثار خود را به راحتی به مخاطبان خود در قالب‌های متنوعی عرضه کنند.
فواید آرشیو آثار هنری
۱-هر هنرمند برای معرفی توانمندی‌های خود به مجوعه‌داران، صاحبان گالری و ... نیازمند تهیه رزومه از آثارش است؛ به همین جهت تهیه نسخه‌های دیجیتالی بسیار ضروری است.
۲-اگر هنرمندی قصد شرکت در رقابت‌های هنری را داشته باشد یا بخواهد برای ادامه تحصیل از دانشگاه‌ها و بنیادهای هنری پذیرش بگیرد؛ نیاز دارد تا نسخه با کیفیتی از آثار خود را ارسال کند؛ که با این روش می‌تواند آثار خود را با کیفیت بسیار بالا به طوری که بیش‌ترین تطبیق ممکن را با اصل اثر داشته باشد، ارسال کند؛ یعنی همان چیزی که در اصطلاح «کپی برابر اصل» نامیده می‌شود.
۳-خیلی از هنرمندان برای ادامه فعالیت‌های خود به درآمدی پایدار نیاز دارند. یکی از راه‌های رسیدن به این هدف، چاپ مجدد آثار در اندازه واقعی و فروش آن‌ها در قالب نسخه‌های محدودِ شناسنامه‌دار است که به امضای هنرمند رسیده باشد.
روش‌های آرشیو آثار هنری
تهیه آرشیو از آثار هنری، نیازمند تکنیکی دقیق است. یکی از روش‌های آرشیو آثار هنری، چاپ ژیکله (Geclee Print) است که از آثار هنری با جوهرِ دارای رنگدانه و کاغذهایی با وزن زیاد، تصاویر بی‌نظیری از آثار تجسمی با عمق رنگی زیاد و رنگ‌های زنده ایجاد می‌شود و با این روش می‌توان نسخه‌های چاپیِ آثار را برای ۱۰۰ الی ۲۰۰ سال حفظ کرد.
برای آشنایی با روش‌های بازتولید آثار هنری مطالب زیر را ببینید.
- عکاسی از آثار هنری و بازتولید نسخه‌های آثار تجسمی
آرشیو آثار هنری و عصر دیجیتال
اینترنت گنجینه‌ای بی‌حد و مرز از اطلاعات است و دسترسی به آرشیو مجموعه‌های دیجیتال آثار هنری را ممکن کرده است. با استفاده از موتور جست و جو گوگل، کاربران، چه مخاطبان و چه هنرمندان، می‌توانند به بایگانی‌های مختلف موزه‌ها، گالری‌ها، موسسات تحقیقاتیِ هنر و حتی داخل آتلیه‌های هنرمندان دسترسی پیدا کنند. همچنین هنرمندان می‌توانند از قابلیت‌های متفاوت اینترنت برای ایجاد مجموعه‌های آثار هنری و اطلاعات مرتبط به خود استفاده کنند. امروزه جامعه هنری در تلاش است که با استفاده از اینترنت و تهیه آرشیوهای دیجیتال، هنرمندان کم‌تر شناخته شده را در عرصه‌های هنری معرفی کنند. به همین جهت بایگانی آثار هنری برای آینده هنر ضروری است؛ از زمان راه اندازی این روش، ماموریت اصلی جامعه هنری، کمک به هنرمندان برای ساخت آرشیو دیجیتالی برای سازماندهی و حفظ هنر خود است.
به عنوان مثال پلتفرم ARTDEX به هنرمندان، مجموعه داران و متخصصان هنری ابزارهای آنلاین و کاربردیِ مناسب و آسانی برای سازماندهی مجموعه‌های هنری می دهد. از طریق این پلتفرم، هنرمندان می‌توانند به‌صورت رایگان هنر خود را به جهانیان معرفی کنند و کار خود را توسعه دهند. در آینده نه چندان دور، نقش اینترنت در عرصه هنر پررنگ‌تر می‌شود و مخاطبان از سراسر جهان می‌توانند به آرشیوهای هنرمندان فعال و گذشته دسترسی داشته باشند.